وکالت طلاق
وکالت طلاق یا حق طلاق چیست؟
قبل از آنکه به توضیحاتی در مورد حق وکالت در طلاق یا همان مفهوم اصطلاحی حق طلاق بپردازیم تذکر این نکته لازم است که براساس شرع و قانون ما حق طلاق به مردان اختصاص دارد. به این معنا که یک مرد می‌تواند با ادای دیون خود به زن و پرداخت مهریه و حقوق قانونی او بدون داشتن عذر موجه و حتی بدون رضایت همسرش او را طلاق دهد.
اما زنان تنها به موجب معاذیری که قانون آنها را برای طلاق موجه می‌داند، می‌توانند درخواست طلاق کنند. برای آنکه این تبعیض کمی تعدیل شود، گاهی زن و شوهر با یکدیگر به توافق می‌رسند که این حق برای هر دوی آنها به رسمیت شناخته شود. در واقع مرد می‌پذیرد که به همسر خود برای طلاق وکالت دهد.
در پاسخ به اینکه وکالت در طلاق یا حق طلاق چیست؟ باید گفت که: وکالت در طلاق یا حق طلاق بدین معناست که مرد می‌تواند به همسر خود وکالت دهد که از جانب او در دادگاه حضور پیدا کرده و با عنوان وکیل مرد از او طلاق بگیرد. در این طلاق زن حتما باید یک وکیل دادگستری انتخاب نمایید. در واقع زن با داشتن وکالت در طلاق می‌تواند در هر زمان و تحت هر شرایطی خود را به هر نوع طلاقی که بخواهد مطلقه کند و زوجه (زن) می‌تواند مهریه خود را بگیرد و یا ببخشد.
نحوه دریافت وکالت طلاق از همسر
شرایط طلاق از طرف زوجه به سه صورت امکان‌پذیر است:
۱. دوام زوجیت موجب عسر و حرج و مخاطرات جانی، مالی، حیثیتی و غیره برای زن داشته باشد
در این صورت زوجه به استناد ماده ۱۱۴۶ ناظر به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی می‌تواند از محاکم مربوطه تقاضای طلاق را درخواست کند. بنابراین قانون حق طلاق را در صورت کراهت به شوهر و عسر و حرج و مخاطرات جانی و مالی و حیثیتی پس از اثبات آن به زوجه اعطاء نموده است که می‌تواند برحسب مورد به دادگاه خانواده مراجعه و حکم طلاق از طرف زن را پس از بررسی دریافت نماید.
۲. در عقد نکاح شروط دوازده گانه‌ای وجود دارد
که اگر شوهر این شروط را امضا کرده باشد در صورت رعایت نکردن هر یک از شروط مذکور، زن با استناد به آنان می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند. شروط دوازده گانه عبارتست از:
- استنکاف مرد از نفقه یا عدم توانایی در دادن آن به مدت ۶ ماه.
- مبتلا بودن زوج به بیماری لاعلاج
- اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا الکل طوری که ادامه زندگی زناشویی را برای زن دشوار کند.
- جنون مرد زمانی که امکان فسخ ازدواج نباشد.
- اشتغال مرد به شغلی که باعث آبروریزی برای زن است.
- حبس زوج برای مدت پنج سال یا بیشتر
- شوهر زندگی زناشویی را به مدت ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه ترک کرده باشد.
- محکوم شدن مرد به مجازات حدی و تعزیری
- مرد بعد از گذشت ۵ سال زندگی نتواند بچه‌دار شود.
- ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسرش.
- بد رفتاری شوهر.
- در صورت مفقودالاثر شدن زوج به مدت ۶ ماه پس از رجوع زوجه به دادگاه
نکته‌ای که باید توجه داشت این که شرط‌های دوازده گانه در عقدنامه، وکالت کامل و مطلق زن در طلاق نیست و اعمال وکالت از طرف زن منوط است به تحقق شروط و اثبات آن در دادگاه یعنی این که زن بایستی با مراجعه به دادگاه در یک روند طولانی پس از اثبات یکی از موارد دوازده گانه طلاق بگیرد و پس از اثبات یکی از آنها وکیل شوهر در طلاق می‌شود.
۳. اعطای وکالت مطلق طلاق از سوی زوج به زوجه
به این معنا که مرد اختیار خود در طلاق دادن را به زن وکالت می‌دهد تا او بتواند راسا” برای طلاق خود اقدام نماید.
بسیاری از مشکلات اجتماعی از جمله اعتیاد خیانت بیکاری و عدم مسئولیت پذیری دلیل اصلی طلاق در کلان شهرها می‌باشد و بسیار پیش آمده که خانم‌ها در زندگی زناشویی به دنبال گرفتن وکالت طلاق از همسر ان خود می‌باشد تا در صورت بروز اختلاف بتوانند از حق برابر برای اتمام رابطه زوجیت برخوردار باشد.
اخذ وکالت زن در طلاق از مرد به دو روش ممکن است:
۱. همزمان با عقد نکاح درج شرط ضمن عقد در سند ازدواج
نمونه شرط ضمن عقد وکالت در طلاق:
ضمن عقد نکاح زوج به زوجه وکالت داده است برای هر نوع طلاق با حق قبول بذل هر مقدار از مهریه با حق اسقاط حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی و همچنین تعیین تکلیف در خصوص حضانت و نفقه فرزندان مشترک آتی با حق توکیل به غیر
۲. مراجعه به دفتر اسناد رسمی و اخذ وکالت در طلاق
کامل بودن سند وکالت طلاق بسیار حائز اهمیت است از جمله نکاتی که می‌بایست در اسناد وکالت طلاق قید شود
- حق اسقاط حق تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی می‌باشد
- دومین نکته که باید در وکالت نامه تصریح شود حق توکیل به غیر ولو کرارا” و حق انعقاد قرارداد با وکلای رسمی دادگستری می‌باشد
نظر به اینکه وکالت در مراجع قضایی صرفاً از وکلای رسمی دادگستری پذیرفته می‌شود لذا زوجه ای که از همسرش وکالت طلاق دارد برای اعمال وکالت واخذ گواهی عدم امکان سازش از مراجع قضایی و دادگاه خانواده حتماً باید وکالت خود را به وکیل رسمی دادگستری تفویض نماید - یکی از نکات مهم که بسیار ضروری می‌باشد سلب حق عزل وکیل و ضم امین و وکیل می‌باشد تا زوج نتواند بعد از تفویض اختیار وکیل را عزل و یا برای او امین بگمارد
- حضور در هر یک از دفاتر رسمی ثبت طلاق و اجرای صیغه طلاق و مطلقه نمودن زوجه از قید زوجیت و انجام کلیه تشریفات ثبت طلاق و مدارک شناسایی و سند طلاق
- مراجعه به هر یک از مراجع قضایی و دادگاه خانواده و حضور در واحد مشاوره داوری و دادگاه و اخد گواهی عدم امکان سازش.
- اعطای وکالت جهت قبول ما بذل نسبت به کلیه حقوق مالی زوجه
زوجین برای طلاق در خصوص حقوق مالی و غیر مالی خود توافق می نمایند بسیار ضروری است که در وکالتنامه نسبت به حقوق مالی زوجه تعیین تکلیف شود اگر مرد جهت طلاق توافقی به شرط بذل مهریه یا سایر حقوق مالی زوجه اقدام نماید تعیین تکلیف آن در وکالت ضروری است.
بسیار ضروری است که در وکالتنامه به حقوق مالی زوجه نیز توجه داشت چرا که اگر در این خصوص سکوت شود بعدها برای هر یک از زوجین موجبات مشکلات فراوانی خواهد بود.
مطابق قانون حمایت خانواده بدون داشتن گواهی عدم امکان سازش هیچ دفتر طلاقی حق ثبت طلاق را نخواهد داشت حتی اگر مرد شخصاً مراجعه کرده یا وکالت تام الاختیار داده باشد. بنابر این داشتن وکالت بلاعزل برای طلاق به معنای بی نیازی از مراجعه به دادگاه و اخذ گواهی عدم امکان سازش نیست و زن برای اعمال حق طلاق باید به دادگاه خانواده محل اقامت خود مراجعه و گواهی عدم امکان سازش دریافت نماید.
وکالت طلاق از سوی زوجه
امکان واگذاری وکالت برای طی مراحل طلاق از سوی زوجه به دیگری و یا زوج وجود دارد. آنچه در این وکالت باید به صراحت مشخص شود وکالت در بذل و یا مطالبه حقوق مالی زوجه می‌باشد. همچنین در وکالت نسبت به تعیین تکلیف جهیزیه و حضانت و ملاقات فرزندان صراحت نیاز می‌باشد. آنچه مورد توجه باید قرار گیرد لزوم اخذ و ضمیمه نمودن گواهی بارداری یا عدم بارداری و یا بکارت می‌باشد.
مدارک لازم جهت تنظیم سند وکالت طلاق
-
سند ازدواج
-
شناسنامه و کارت ملی زوجین
باید توجه داشت نظر به اینکه ثبت نام در سیستم ثنا قائم به شخص می باشد و به استناد وکالت نمی‌توان در سیستم ثنا ثبت‌نام نمود لذا زوج قبل از اعطای وکالت نسبت به مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت نام در سیستم ثنا اقدام نماید.
-
بی شک مراجع قضایی و دفاتر ثبت طلاق به وکالت های رسمی ارائه شده از سوی زوجه اعتبار می‌دهند چرا که این وکالت‌نامه‌ها سند رسمی و لازم الاتباع می‌باشد.
-
در صورت عدم حضور زوج در دفتر ثبت طلاق
-
- در صورتی که زوجه بنا بر اعلام دادگاه صادرکننده گواهی عدم امکان سازش یا به موجب سند رسمی (از جمله سند نکاحیه رسمی یا وکالت محضری مجزا )، در اجرای صیغه طلاق وکالت بلاعزل داشته باشد، با توجه به ماده ۳۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، عدم حضور زوج، مانع اجرای صیغه طلاق و ثبت آن نیست.
- در صورتی که زوجه فاقد وکالت از سوی زوج جهت اجرای طلاق باشد، با عنایت به مفهوم مخالف ماده قانونی صدرالذکر، نمی‌توان زوج را مجبور به طلاق نمود و به علاوه دادگاه هم نمی‌تواند نماینده به دفترخانه معرفی نـماید و در این صـورت چنین گواهی عدم امکان سازشی با مضی مهلت مقرر قانونی از درجه اعتبار ساقط است.
هیأت عمومی دیوان عالی کشور، استفاده مجدد زوجه از وکالت در طلاق را پس از رجوع بلااشکال و صحیح تشخیص داد.
منبع مطلب» سایت دفتر اسناد رسمی ۶۶۲ تهران