لزوم تنظیم قراردادهای دوزبانه و نحوه تنظیم آن
با توسعه تجارت بین المللی و ناگزیر بودن تجار و شرکت‌های بزرگ برای تامین بخشی از نیازهای خود و همچنین فروش کالاهای خود در آن سوی مرزها، این روزها تنظیم قراردادهای دوزبانه به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است.
همچنین شرکت‌هایی که در سطح بین‌المللی کار می‌کنند، اغلب در سیستم‌های قضایی خارجی با الزام ارائه‌ی قرارداد دوزبانه مواجه می‌شوند. در برخی موارد طرفین قرارداد ملزم هستند قراردادهای خود را در جاهایی ثبت کنند یا به اداره دولتی ارائه نمایند و این موضوع نیز تنظیم قرارداد دوزبانه را ایجاب می‌کند.
آنچه که در تنظیم قرارداد دوزبانه خیلی مهم و تعیین کننده است این است که قرارداد باید توسط کسی تنظیم شود که به طور کامل به دو زبان مسلط باشد. از طرف دیگر صرف دانستن زبان هم کافی نیست و تنظیم کننده زبان باید بر حقوق هم تسلط داشته باشد؛ چرا که بیشتر مترجمین از عهده متون حقوقی تخصصی بر نمی‌آیند.
از آنجایی که زبان انگلیسی به عنوان یک زبان علمی و بین‌المللی در سطح جهان شناخته شده است، و از طرفی افراد متخصص در این زبان بیشتر از دیگر زبان‌ها می‌باشد، در اغلب قراردادهای دوزبانه یک زبان، انگلیسی می‌باشد. برای کاهش چالش‌ها و مشکلات حقوقی و اجرایی قراردادها، پیشنهاد می‌شود در تنظیم قراردادهای دوزبانه موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
- حتما درقراردادهای دو زبانه خود، یک بند تحت عنوان زبان غالب (prevailing language clause) بگنجانید، این بند در زمانی به کار می‌آید که تناقضی بین دو متن به دو زبان قرارداد پیش بیاید. در این بند تصریح کنید که در صورت تناقض و تعارض، کدام زبان، زبان غالب خواهد بود. در صورت وجود تناقض یا تعارض به آن زبان عمل خواهد شد.
- سعی کنید قرارداد توسط یک وکیل دادگستری مسلط به دو زبان تهیه شود؛ یا حداقل قرارداد توسط یک وکیل مسلط به دو زبان بررسی و اصلاح شود؛ تا مطمئن شوید که عبارات به درستی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
- هیچ وقت قراردادهای دوزبانه را در دو نسخه‌ی مستقل، هر کدام به یک زبان تنظیم نکنید، بلکه به صورت پاراگرافی تنظیم کنید ، به این معنی که ترجمه‌ی هر پاراگراف در مقابل یا زیر همان پاراگراف آورده شود. این امر همچنین باعث می‌شود اگر در جریان مذاکره تغییری در قسمت مربوط به یک زبان ایجاد می‌شود از قلم نیافتد؛ و در متن زبان بعدی هم گنجانده می‌شود.
- وقتی قراردادهای دو زبانه برای چندین بار برای تنظیم نهایی فی مابین طرفین رد و بدل می‌شود، حتما یک نسخه از قرارداد ارسالی را برای مقایسه بعدی با قرارداد دریافتی، برای خود داشته باشید؛ چرا که تجربه ثابت کرده است که در برخی موارد طرف مقابل سهواً یا عمداً، تغییرات اعمالی خود را هایلایت نمی‌کند، لذا اگر شما نسخه خود را نداشته باشید ، به راحتی متوجه تغییرات اعمالی نخواهید شد. مخصوصاً اینکه متن به زبان تخصصی حقوقی نوشته می‌شود و هر کسی از عهده تشخیص تفاوت‌های ریز ولی با بار حقوقی سنگین بر نمی‌آید.
- توجه داشته باشید، متناسب با هر زبان از ویرگول، نقطه، نقطه ویرگول و غیره، استفاده نمایید، زیرا در درک دقیق مفاد قرارداد خیلی کارساز خواهد بود. وقتی قرارداد شامل ارقام می‌باشد، حتما ارقام را به صورت حروفی در داخل پارانتز بنویسید. به عنوان مثال به نحوه‌ی نوشتن مبلغ در انگلیسی و آلمانی توجه کنید: در آلمانی EUR 100.000,00 ولی در انگلیسی EUR 100,000.00 نوشته می‌شود.
- درست است که در هر قراردادی درج قانون و مرجع صالح قضایی ضروری است، ولی این موضوع در قراردادهای دو زبانه از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا در قرارداد یک زبانه اصولاً می‌توان براساس زبان قرارداد، قانون حاکم را تعیین کرد، ولی این موضوع در قرارداد دوزبانه خیلی دشوار می‌باشد. لذا در قراردادهای دوزبانه قانون حاکم و مرجع صالح قضایی را صریحاً قید کنید.
در پایان یک بار دیگر خاطرنشان می‌شود که تنظیم قرارداد امری حرفه‌ایی می‌باشد، و در صورتی به دو زبان یا به یک زبان دیگری تنظیم می‌شود، حرفه‌ای‌تر و سخت‌تر می‌شود؛ و عدم دقت در تنظیم آن می‌تواند به خسارات جبران ناپذیری منجر شود.
منبع مطلب» سایت دفتر اسناد رسمی ۶۶۲ تهران